ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ «ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ» - Η ΝΕΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΟΥ 2024

Στην Κύπρο, ένα σύστημα Δηλώσεων της Περιουσίας των Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων (ΠΕΠ) και το παρεμφερές «Πόθεν Έσχες» («Από Πού τα Βρήκες;»), δηλαδή το «γεφύρωμα» δύο διαδοχικών Καταστάσεων Περιουσίας, είχε πρωτοεισαχθεί το 2004, ως μέρος των διαδικασιών εισδοχής της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, παρά τις πολλαπλές τροποποιήσεις του συστήματος, ποτέ δεν επιτεύχθηκε η αποτελεσματική λειτουργία του. Στην προσπάθεια να καταστεί το σύστημα λειτουργικό και αποτελεσματικό και να επιτελέσει τον σκοπό του, δύο έμπειροι Εγκεκριμένοι Λογιστές Ελεγκτές (οι Χρήστος Π. Παναγιωτίδης και Νίκος Γ. Συρίμης) και ο Νομπελίστας Οικονομολόγος, Καθηγητής των Πανεπιστημίων Λονδίνου και Κύπρου Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης συνέταξαν και δημοσίευσαν τον Μάρτιο 2021 μελέτη η οποία εντόπιζε τις αδυναμίες του τότε ισχύοντος συστήματος και προσδιόριζε τις αναγκαίες αλλαγές που θα το καθιστούσαν λειτουργικό και αποτελεσματικό. Χάριν της ιστορίας, η μελέτη αυτή παρατίθεται στην παρούσα ιστοσελίδα αυτούσια (όπως είχε δημοσιευθεί τότε).

Το 2024, τόσο ο νόμος που ρύθμιζε το «Πόθεν Έσχες» του Προέδρου της Δημοκρατίας, των Υπουργών του και των Μελών του Κυπριακού Κοινοβουλίου, όσο και ο νόμος που ρύθμιζε το «Πόθεν Έσχες» των ανώτατων δημόσιων υπαλλήλων καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από δύο νέα νομοθετήματα στα οποία υιοθετήθηκαν πολλές από τις προτάσεις της προαναφερθείσας μελέτης, αλλά διατηρήθηκαν ορισμένα σοβαρά κενά και αντιφάσεις, με συνέπεια να παραμείνει το σύστημα μη λειτουργικό και αναποτελεσματικό.

Στο αναλυτικό σημείωμα που ακολουθεί, προσδιορίζονται και επεξηγούνται τα -κατά τη γνώμη μας- κύρια αδύνατα σημεία του νέου συστήματος που χρήζουν αναθεώρησης.

UPDATING THE CYPRUS "POTHEN ESCHES" - THE NEW 2024 LEGISLATION

In Cyprus, a system of Wealth Declarations of the Politically Exposed Persons (PEPs) and of the related "Pothen Esches" ("where have you derived your wealth from?"), i.e. the "bridging" of two consecutive Wealth Statements, was first introduced in Cyprus, in 2004, as part of the country's accession to the European Union. However, despite numerous modifications, the system consistently failed to attain a satisfactory level of operation. In an effort to make the system functional and effective, capable to serve its intended purpose, two experienced Certified Public Accountants (Christos P. Panayiotides and Nicos G. Syrimis) and the Nobel Prize-winning Economist, Professor at the Universities of London and Cyprus, Sir Christoforos Pissarides, compiled and published, in March 2021, a study, which identified the weaknesses of the system then in force and identified the necessary changes that would make it functional and effective. This study (as published at the time) is set out on this website, for the record.

In 2024, the law regulating the “Pothen Esches” of the President of the Republic, his Ministers and the Members of the Cyprus Parliament, as well as the law governing the “Pothen Esches” of the senior civil servants were repealed and were replaced by two new legislative acts, in which many of our proposals were adopted, but certain serious gaps and contradictions were retained, resulting in the system remaining unworkable and ineffective.

In the analytical note which follows, we specify and explain what -in our opinion- constitutes the principal weaknesses of the new system that need to be rectified.